W Salonikach można połączyć dzienne zwiedzanie z nocnym życiem i poznać prawdziwy smak greckiej zabawy do rana. Mimo że miasto położone jest tuż nad Morzem Egejskim, nie posiada ani jednej plaży. Dowiedz się, co warto zwiedzić w Salonikach, kiedy jechać i ile czasu przeznaczyć na zwiedzanie, a także skąd wzięła się nazwa miasta duchów!

Saloniki – drugie co do wielkości miasto w Grecji

Miasto położone jest nad Zatoką Salonicką, tuż przy malowniczym Półwyspie Chalcydyckim. Saloniki – zaraz po Atenach – są drugim co do wielkości miastem w Grecji. Zajmują powierzchnię 17,8 km² – pod tym względem przyrównać je można do Brzegu Dolnego z województwa dolnośląskiego. Nie są więc specjalnie rozbudowanym miastem, a mimo to warto odpowiednio zorganizować plan zwiedzania. O tym jednak w dalszej części artykułu.

Historia miasta

Tak jak większość terytoriów greckich, historia Salonik sięga jeszcze czasów starożytnych. Miasto powstało w 315 r. p.n.e., a jego założycielem był Kassander – ówczesny król Macedonii. Nazwa została nadana na cześć jego żony – Tessaloniki, która była córką Filipa II Macedońskiego oraz przyrodnią siostrą Aleksandra Wielkiego (dlatego też pełniło ważną funkcję w czasach panowania Królestwa Macedonii). Po jego upadku, Tesaloniki przeszyły w ręce Cesarstwa Rzymskiego, jednak wciąż doceniano ich dobrą lokalizację i wykorzystywano strategicznie. Niestety, przekładało się to również na liczne ataki ze strony sąsiadujących narodów, m.in. Arabów czy Turków. Także tu, w okresie panowania Cesarstwa Rzymskiego, zaczęło kreować się chrześcijaństwo. W XV wieku miasto przeszło w ręce Imperium Osmańskiego i dopiero na początku XX wieku, po pierwszej wojnie bałkańskiej stało się własnością Grecji.

Ze względu na rozbudowaną historię i „ciągłe” zmiany władców, Saloniki przez długi czas były miastem wielokulturowym. Mieszkali tu Ormianie, Grecy, Macedończycy, Włosi, Turcy, Żydzi. W 1917 roku miasto musiało zmierzyć się z klęską żywiołową, jakim był pożar – rzekomo zaczął się w jednej z kuchni restauracyjnych, a potem stopniowo rozprzestrzenił się na całe centrum. W jego wyniku dach nad głową straciło 72 000 osób mieszkańców, a według danych większość z nich stanowiła społeczność żydowska.

Czasy I i II wojny światowej

Saloniki – jak już wspomniano – były miastem kosmopolitycznym. Co ciekawe, były jednym z nielicznych miast greckich, w których Żydzi stanowiliby większość etniczną (47% populacji). Wszystko zmieniło się w XX wieku. Pierwszym zapalnikiem był pożar pod koniec I wojny światowej, po którym część Żydów przeniosła się do Palestyny, a kilkadziesiąt lat później, podczas II wojny światowej nastał czas okupacji niemieckiej. III Rzesza dotarła tam w 1941 roku, wcześniej jednak Grecja walczyła z Włochami, którzy dopuszczali się bombardowań miasta. Gdy Niemcy zajęły Saloniki, od razu powstało w nich getto żydowskie, a w 1943 roku zaczęto deportować całą ludność żydowską do obozów koncentracyjnych w Auschwitz i Bergen-Belsen. Od tego czasu Saloniki, nazywane niegdyś przez Żydów „Drugą Jerozolimą” straciły owo miano, bowiem niespełna 4% ludności żydowskiej przeżyło okres II wojny światowej.

Z tego powodu Saloniki nazwane zostały w książce Marka Mazowera miastem duchów. Niegdyś wielokulturowe, zróżnicowane nie tylko pod względem etnicznym, ale i religijnym. Miasto, w którym Żydzi mieszkali w sąsiedztwie chrześcijan i z witali się z muzułmanami na ulicy (choć oczywiście nie obywało się bez konfliktów na tle religijnym czy obyczajowym). Teraz pozostał jedynie duch tamtych czasów, a pozostałości tak intrygującego dziedzictwa można ze świecą szukać.

Rzymskie pozostałości w Salonikach

Gdy mowa o dziedzictwie, nie sposób nie wspomnieć o pozostałościach z czasów panowania Cesarstwa Rzymskiego. Choć obecnie Saloniki są jedynie miastem-symbolem, dość zindustrializowanym i zdecydowanie wyróżniającym się na tle okolicznych miasteczek z iście greckimi widokami i plażami, wciąż zachowały zabytki z dawnych czasów. Należy do nich m.in. Rotunda, czyli Mauzoleum Galeriusza (cesarza rzymskiego), które zostało przekształcone w kościół św. Jerzego. W mieście można podziwiać także pozostałości Łuku triumfalnego, Forum Romanum oraz pałacu Galeriusza.

Saloniki – kiedy lecieć?

W Grecji najlepsze warunki pogodowe notuje się w okresie od kwietnia do października, jednak wakacje (czerwiec-sierpień) są miesiącami niezwykle upalnymi. Temperatury mogą sięgać nawet 35°C lub wyżej. Dlatego też najlepszymi miesiącami do zwiedzania Saloników jest kwiecień lub wrzesień. Zaczyna się robić ciepło i słonecznie, jednak na ulicach i w kurortach nie ma zbyt wielu turystów, którzy tłumnie przybywają tu w sezonie urlopowym.

Saloniki – największe atrakcje i zabytki

Ze względu na swoją długą i bogatą historię, Saloniki mogą pochwalić się wieloma atrakcjami turystycznymi i cennymi zabytkami. Choć część z nich została zniszczona w pożarze w 1917 roku, 15 obiektów znalazło się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Należą do nich głównie obiekty sakralne z okresu wczesnochrześcijańskiego i bizantyjskiego. Przekonaj się, co Saloniki mają do zaoferowania!

Biała wieża

Podczas zwiedzania Saloników, nie sposób pominąć symbol miasta, czyli Białą Wieżę – cylindryczną budowlę o wysokości około 35 metrów, usytuowaną tuż przy nabrzeżu. Została wybudowana w XV wieku i razem z murem tworzyła fortyfikacje miejskie (fortyfikacje zostały rozebrane w 1867 roku). Nie była to jednak jej jedyna funkcja. W wieży przetrzymywano przestępców, aby po pewnym czasie stracić ich na oczach mieszkańców. Dziś jednak w budynku znajduje się Muzeum Sztuki Bizantyjskiej, a ze szczytu wieży można podziwiać widok na port i panoramę miasta.

Muzea w Salonikach

Jeśli już mowa o muzeach, warto wspomnieć o dwóch najważniejszych i zarazem najchętniej odwiedzanych przez turystów. Należą do nich Muzeum Archeologiczne i Muzeum Kultury Bizantyjskiej. Muzeum Archeologiczne zostało wybudowane w 1962 roku, a jego wystawy prezentują cenne przedmioty z czasów prehistorycznych oraz starożytnych. Poszczególne wystawy tematyczne przedstawiają także historię powstawania miast, a wszystko to skupia się wokół starożytnej Macedonii. Muzeum można odwiedzać codziennie od 8.30 do 15.30 (bilet normalny – 8 euro, ulgowy – 4 euro).

Z kolei Muzeum Kultury Bizantyjskiej (jak sama nazwa wskazuje) odnosi się do czasów bizantyjskich. Zostało otwarte w 1994 roku, choć sama idea założenia takiego muzeum powstała już w 1913 roku. Przedstawia przedmioty pochodzące z szerokiego zakresu czasowego – od II do XX wieku. Kolekcje zawierają ponad 46 000 starożytnych zabytków, ale także dzieł sztuki zarówno z czasów przeszłych, jak i nowowczesnych. Muzeum otwarte jest 7 dni w tygodniu w godzinach 8.00-20.00. Bilety kosztują tyle samo, co w przypadku Muzeum Archeologicznego, jednak od listopada od końca marca wszyscy płacą jedynie 4 euro.

Agia Sophia

Prawosławna katedra ulokowana w samym centrum miasta, zbudowana w stylu bizantyjskim jest jedną z najstarszych świątyń w Salonikach. Jej powstanie datuje się na VIII wiek, a architekci wzorowali się na świątyni z Konstantynopola o tej samej nazwie. Choć zewnętrzny wygląd świątyni może nie zachęcać do odwiedzin, jej wnętrze nadrabia zaległości – jest bowiem bogato zdobione freskami. Świątynię można zwiedzać codziennie w godzinach 7.00-20.00.

Bazylika św. Dymitra

Patronem miasta jest św. Dymitr z Tesaloniki, a bazylika, która obecnie jest jedynie zabytkiem, została wzniesiona w V w. n.e. aby upamiętnić męczeństwo świętego. Został on stracony przez cesarza rzymskiego – Galeriusza – podczas prześladowań pierwszych chrześcijan. Miało to miejsce w 305 roku, a sama świątynia została wybudowana w miejsce jego pochówku. Na przestrzeni lat świątynia była niszczona przez siły ludzkie lub naturalne (m.in. trzęsienia ziemi czy pożary), dlatego wiele cennych malowideł przepadło. Warto jednak zajść do krypt, które skrywają cenne przedmioty związane z bazyliką.

Łaźnie tureckie Bey Hamam

Pierwsze łaźnie tureckie zostały wybudowane w 1444 roku i pełniły swoją funkcję aż do lat 60. XX wieku. Teraz, mimo że nie można już zażyć tam kąpieli, organizowane jest zwiedzanie, a także różne wydarzenia kulturowe. Można dzięki temu poznać zwyczaje osmańskie, a same łaźnie są jak dotąd najlepiej zachowanymi łaźniami tureckimi w całej Grecji.

Akropol i twierdza Eptapyrgion

Północna część centrum, określana jako Ano Poli (Górne Miasto) kryje w sobie wiele tradycyjnych zabytków i jest zdecydowanie mniej nowoczesna niż dolna część miasta. W Górnym Mieście można m.in. odwiedzić tereny dawnego Akropolu oraz twierdzę Eptapyrgion. Budowla ma 10 dobrze zachowanych wież i liczne pomieszczenia, w których niegdyś były cele więzienne. Dziś można tam obejrzeć różne wystawy.

Promenada i port w Salonikach

Do współczesnych atrakcji turystycznych można zaliczyć promenadę nadmorską, która ciągnie się na 5 kilometrów wzdłuż nabrzeża. Po drodze podziwiać można słynny Plac Arystotelesa, a sama promenada prowadzi aż do portu. Port ten jest atrakcyjnym miejscem dla turystów ze względu na funkcjonujące tam Muzeum Kina, Muzeum Fotografii, a także piękne widoki zachodu słońca nad Zatoką Salonicką.

Ile czasu przeznaczyć na zwiedzanie Salonik?

Na zwiedzanie Salonik warto przeznaczyć sobie od 3 do 5 dni – tyle wystarczy, aby zobaczyć zabytki i skorzystać z oferowanych przez miasto atrakcji. Dłuższy pobyt można uzupełnić wycieczką do pobliskich miejscowości – szczególnie na plaże na półwyspie Chalcydyckim (inaczej Chalkidiki).

Jak zwiedzać Saloniki?

Jak już wcześniej wspomniano, zwiedzanie Salonik warto sobie rozsądnie rozplanować, nie ze względu na rozległą powierzchnię miasta, a raczej jego ułożenie. Zostało zbudowane na zboczu i obecnie podzielone jest na część górną i dolną, dlatego spacery często wiążą się także z chwilową „wspinaczką”. Dla niewprawionych spacerowiczów może się to okazać utrudnieniem, dlatego poleca się zaczynać zwiedzanie Salonik „od samej góry”, czyli np. od twierdzy Eptapyrgion. W tej sposób będziemy schodzić, a nie wspinać się.

Warto również skorzystać z komunikacji miejskiej, czyli autobusów, które dowiozą w wiele części miasta. Choć większość zabytków ulokowanych jest w starszym centrum miasta, niektóre atrakcje znajdują się w zupełnie innych lokalizacjach. Należy też zwrócić uwagę na różne godziny otwarcia oraz fakt, że niektóre z nich mogą być zamknięte w południe na sjestę. Przy odwiedzaniu kościołów warto również pamiętać o odpowiednim ubiorze.

Saloniki – życie nocne

Życie w Grecji, zwłaszcza podczas cieplejszych miesięcy, zaczyna się dopiero wraz z zachodzącym słońcem. Nie inaczej jest w Salonikach, które dodatkowo słyną z bujnego życia nocnego, licznych festiwali i imprez. Restauracje zapełniają się tłumami, wiele osób można spotkać również na promenadzie, z której można podziwiać malownicze zachody słońca. Tym, którzy lubią nocne długie biesiadowanie poleca się odwiedziny w dzielnicy Ladadika, gdzie znajdują się liczne tawerny, w których można spróbować lokalnej kuchni.

Podsumowanie Saloniki to miasto, w którym turyści nie uraczą nudy. W ciągu dnia warto zwiedzić liczne zabytki pochodzące z różnych czasów i kultur, a po zmroku wstąpić do jednej z tawern i przekonać się, czym jest prawdziwa grecka uczta!