Zamek krzyżacki w Malborku jest uważany za największy zamek w Europie. Poza swoim gabarytem budowla zapada w pamięć przez krwisto czerwoną barwę tworzących ją cegieł oraz fantastycznie zrekonstruowane i zachowane mury. Odwiedzając północną część Polski, warto poświęcić kilka godzin na zanurzenie się w ponad 700-letniej historii tego miejsca. Przyjedź i przekonaj się sam, co odkryjesz na zamku w Malborku!

Kilka słów o Zamku w Malborku

Zwiedzanie Polski można odbyć wieloma trasami na kilka ciekawych sposobów, np. szlakiem zamków i pałaców. Podczas takiej wyprawy na Twojej mapie nie może zabraknąć takiego miejsca jak zamek krzyżacki. Malbork, położony nad Nogatem był wymarzonym miejscem na wybudowanie fortecy, która do dziś zachwyca swoją potęgą.

Historia Zamku w Malborku

Prace budowlane rozpoczęły się w 1278 roku, gdy ziemie Mazowsza od prawie pół wieku były miejscem stacjonowania zakonu krzyżackiego. Początkowo zamek w Malborku miał być siedzibą komtura, ostatecznie została przeniesiona do niego stolica zakonu i siedziba wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego. W XV wieku, po zakończeniu wojny trzynastoletniej zamek został sprzedany królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi, stając się siedzibą królów polskich. W wyniku zaborów i wojen światowych zamek był wielokrotnie dewastowany i odrestaurowywany, aż w 1949 roku trafił do rejestru zabytków, następnie w 1994 został uznany za pomnik historii i w 1997 został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Dziś zamek jest siedzibą Muzeum Zamkowego, w którym możesz zagłębić się w karty historii krzyżackiej twierdzy.

Muzeum Zamkowe – Malbork

Muzeum zamkowe w Malborku powstało w 1961 roku; na zamku zgromadzono ponad 50 tysięcy muzealiów, takich jak rzeźby, dzieła malarskie i rzemiosła artystycznego. Rocznie do muzeum przybywa ponad 800 tysięcy zwiedzających (2019), którzy mogą poznać historię zamku, zakonu krzyżackiego i królów polskich.

Muzeum na zamku krzyżackim w Malborku to ośrodek artystyczno-kulturalny, który edukuje i uświadamia odwiedzających z zakresu archeologii i historii oraz historii sztuki. Wystawy przygotowane w muzeum dotyczą zakonu krzyżackiego oraz poszczególnych etapów funkcjonowania zamku, zależnych od sytuacji politycznej.

Muzeum wykracza swoją działalnością poza statyczne wystawy, czynnie organizując wydarzenia kulturalne związane z twierdzą w Malborku, jak np. sympozja, spektakle, widowiska plenerowe, a także sala konferencyjno-okolicznościowa. Zamek jest również często używany na potrzeby filmów i seriali, szczególnie tych opowiadających o czasach średniowiecznych.

Zamek w Malborku – UNESCO

Zamek w Malborku został dołączony do światowej listy dziedzictwa UNESCO w 1997 roku. Został zakwalifikowany jako obiekt kulturowy w kategoriach II, III i IV. Zamek krzyżacki w Malborku bezsprzecznie reprezentuje ważną wymianę ludzkich wartości na przestrzeni dziejów i obszaru północnej Polski; jest także jednym z niewielu zachowanych średniowiecznych twierdzy (II), co wpływa na wyjątkowość architektoniczną zamku. Ponadto jest niezbitym i unikatowym świadectwem tradycji zakonu krzyżackiego (III), a także jest szczególnym typem budowli i zespołu architektonicznego (IV), z blisko 800-letnia historią.

Budowla poza wartością, jaką zyskała na przestrzeni lat, także na samym początku miała wpływ na funkcjonujący świat. Projekt zamku, jego wykończenie i budowa miały znaczący wpływ na później powstające zamki krzyżackie i inne budowle gotyckie wzorowane na malborskiej twierdzy. Jest to także jeden z dowodów na funkcjonowanie i działalność zakonów, a także wypraw krzyżowych na terenie państw nadbałtyckich i Europy Wschodniej.

Zamek w Malborku – zwiedzanie

Zwiedzanie zamku odbywa się dwoma ścieżkami dla odwiedzających. Pierwsza z nich – historyczna – przewiduje zwiedzanie całego zamku w ciągu dwóch godzin. Z opcji można skorzystać od wtorku do czwartku (9.00-14.00) i niedziele (9.00-16.00). Trasa historyczna pokrywa się częściowo z atrakcjami trasy zielonej.

Trasa zielona przewiduje zwiedzanie Przedzamcza oraz przejazdy bramne, dziedzińce Zamku Średniego i Wysokiego, kaplicę św. Anny, tarasy wraz z ogrodem wielkich mistrzów, a także fosy i międzymurza. Czas zwiedzania jest przewidywany na około godzinę. Wizytę w zamku krzyżackim i jego zwiedzanie zieloną trasą można uskutecznić w poniedziałki (9.00-15.00), od wtorku do piątku (13.15-16.00) oraz soboty i niedziele (14.15-16.00).

Zwiedzanie obu tras przebiega obowiązkowo z przewodnikiem lub audioprzewodnikiem, a ostanie wejście jest przewidywane na godzinę przed zamknięciem.

W poniedziałki możesz zwiedzić Muzeum zamkowe bezpłatnie, tylko trasą zieloną. Opłata za audioprzewodnika wynosi wtedy 10 zł. Istnieje także możliwość indywidualnego wykupienia przewodnika w cenie 250 zł.

Zamek w Malborku – jeden z największych w Polsce

Budowla zajmuje blisko 18 ha, co czyni ją największym zamkiem średniowiecznym w Europie, a według niektórych nawet i na świecie. Na budowę zamku zużyto ponad 30 mln cegieł, co ciekawe, uważniejszy obserwator dostrzeże, które cegły pojawiły się podczas powojennego rekonstruowania, a które przetrwały kilkaset lat od samego powstania kompleksu zamkowego. Cegły używane przy budowie, są w ciemniejszym odcieniu czerwieni, a także mniej dokładnie wygładzone i wyprofilowane. Na niektórych można nawet dojrzeć wgniecenia, np. psich łap.

Zamek w Malborku to nie jedyny, tak dobrze zachowany, odrestaurowany i okazały kompleks w Polsce. Poza Zamkiem królewskim na Wawelu, na uwagę zasługuje, chociażby, równie monumentalny zamek Książ lub Krzyżtopór, noszący miano największej budowli pałacowej (tytuł ten przejął pałac Wersalski).

Polski pałac to ruiny po powstałej w XVII wieku rezydencji Ossolińskich, nigdy nie został w pełni ukończony. Zamek typu pallzao in fortezza miał właściwości obronne oraz pałacowe, łącząc w sobie architektoniczną sztukę piękna i bezpieczeństwa. Pałac został niewdzięcznie potraktowany przez historię, wielokrotnie zmieniając właścicieli, co miało prawdopodobny wpływ na jego nieukończenie (sam fundator zmarł ledwie rok po ukończeniu budowy). Po II wojnie światowej wielokrotnie podejmowano działania, mające na celu odbudowę zamku, które kończyły się częściowym powodzeniem, jednak ostatecznie je przerywano. W latach 2010-2013 w ramach inwestycji dofinansowanej ze środków UE zamek został poddany częściowej renowacji, jednak plan pełnej rekonstrukcji Krzyżtoporu został tymczasowo porzucony.

Z kolei zamek Książ był nazywany „kluczem do Śląska” ze względu na dogodne położenie na wzgórzu pośród bajecznych lasów, co miało wpływ na strategiczny aspekt budowli. Wnętrze zamku jest zachowane z podobną dokładnością – odrestaurowane salon barokowy, sala zabaw czy pokój muzyczny pozwalają na chwilę przenieść się w dawne czasy i poczuć się jak mieszkaniec wałbrzyskiego zamku.

Zamek w Malborku – ciekawostki

Zamek jest niekiedy określany mianem Marienburgiem, na cześć Matki Boskiej, Maryi.

Na odkupienie zamku od krzyżaków przez Kazimierza Jagiellończyka przeznaczono równowartość około 660 kg złota (190 tysięcy florenów). Był to jedyny sposób na pozyskanie zamku przez królów polskich, ponieważ zamek był nie do zdobycia siłą.

Co roku, ostatni tydzień lipca, to fantastyczny moment, aby wybrać się na zamek krzyżacki i zobaczyć trwający wtedy jarmark średniowieczny. Czy istnieje lepszy moment, aby poznać kulturę przeszłości?

Zamek krzyżacki w Malborku to miejsce godne odwiedzenia, którego na pewno wyjdziesz zadowolony. Poza zwiedzaniem największego w Europie zamku czeka na Ciebie wiele wydarzeń kulturalnych, edukacyjnych i historycznych, które mają na celu przybliżać przeszłość zamku oraz budować świadomość o Pomorzu, krzyżakach i wydarzeniach, które miały miejsce na tym terenie.